Miejski portal informacyjny:
Ostrowiec Świętokrzyski, Bałtów, Bodzechów, Ćmielów, Kunów

5 maja w 150-rocznicę bitwy pod Jeziórkiem (obecnie Sudół), stoczonej przez powstańczy oddział pułkownika Dionizego Czachowskiego z Rosjanami pod wodzą majora Ilii Klewcowa odbyło się widowisko historyczne zatytułowane "Zwycięska bitwa pułkownika". Miejscem inscenizacji było otoczenie boiska i placu zabaw w Sudole. Wcześniej odbyła się gra terenowa "Leśne ścieżki do wolności".

24 września 2012 r. Rada Miasta Ostrowca Świętokrzyskiego podjęła uchwałę o ustanowieniu 2013 r. Rokiem Powstania Styczniowego, co ma ścisły związek ze 150 rocznicą wybuchu kolejnego od czasu utraty niepodległości antycarskiego zrywu narodu polskiego.

W ramach obchodów w czwartek 31 stycznia w kinie "Etiuda" odbyły się specjalne seanse filmu "Szwadron" z 1992 r. w reżyserii Juliusza Machulskiego połączone z lekcją historii oraz inscenizacjami epizodów powstańczych w wykonaniu rekonstruktorów ze Staszowa.Okoliczności ujęcia rannego w bitwie pod Bodzechowem pułkownika Zygmunta Chmieleńskiego i stracenia przez Rosjan w Ostrowcu walczącego po stronie Polaków dezertera Stefana Szeremietiewa zainspirowały Stanisława Rembeka do napisania powieści historycznej „Igła wojewody”, która z kolei stała się kanwą scenariusza filmu Juliusza Machulskiego „Szwadron”. Swą pierwszą poważną rolę zagrał w nim Radosław Pazura, wcielający się w postać rosyjskiego arystokraty uczestniczącego w tłumieniu powstania w okolicy m.in. Opatowa i Ostrowca.

Pułkownik Zygmunt Chmieleński

Najważniejsze i najbardziej dramatyczne epizody powstania styczniowego rozgrywały się w naszym regionie, w bezpośrednim sąsiedztwie Ostrowca Świętokrzyskiego (m.in. bitwy o Święty Krzyż i Opatów, starcia pod Sudołem, Bodzechowem, Kaplicą, Janikiem czy potyczki w Częstocicach, pod Chocimowem, Lemierzami i Czarną Gliną). W czasie powstania styczniowego na obrzeżach Ostrowca Polacy urządzali konspiracyjne lazarety (Stawki, Klimkiewiczów), a Rosjanie obozy jenieckie (m.in. na ostrowieckim Rynku). Powstańcze mogiły znajdują się na obu ostrowieckich cmentarzach parafialnych (przy ul. Denkowskiej i w Denkowie) , a także w Szewnie. Zmarłych w lazarecie Polaków w 1863 r. grzebano także w mogile przy obecnej ulicy Hubalczyków, tam gdzie obecnie znajduje się pomnik wzniesiony w 2002 roku,  a więc w tym samym czasie, co podobny obiekt na cmentarzu w Denkowie. Inne związane z wydarzeniami z lat 1863-64 miejsca pamięci narodowej znajdują się koło kolegiaty św. Michała Archanioła, przy ulicy Traugutta oraz na cmentarzu w Szewnie.

Pocztówka okolicznościowa z 1913 r.

Już w pierwszych powstańczych wystąpieniach w nocy z 22 na 23 stycznia 1863 r. czynnie uczestniczyli młodzi patrioci z Ostrowca i Denkowa, którzy w obawie przed branką do carskiej armii najpierw ukrywali się w lasach koło Ćmielowa, a następnie oddali się pod komendę Mariana Langiewicza. Do partyzanckich oddziałów trafiali przedstawiciele najbardziej szanowanych ostrowieckich rodów ( m.in. Ksawery, Zygmunt i Gustaw Sascy, Feliks Leopold, Ludwik, Mateusz i Jan Mrozowscy czy Wawrzyniec i Ignacy Szymańscy). Dowody patriotyzmu i bohaterstwa dawały również ostrowczanki, m.in. niosąca pomoc rannym Teresa Narewska czy też walcząca z bronią w ręku Lucyna Żukowska. Z kolei lojalnego wobec Rosjan i sabotującego postanowienia Rządu Narodowego burmistrza Lucjana Janickiego po zajęciu miasta powstańcy skazali na śmierć i powiesili 13 listopada 1863 r.

Program obchodów 150 rocznicy powstania styczniowego w Ostrowcu Świętokrzyskim zakłada m.in. wydanie karty pocztowej z okolicznościowym stemplem. Na 5 maja zaplanowano widowisko historyczne mające stanowić inscenizację zwycięskiej dla powstańców bitwy pod Sudołem. W tym czasie nastąpi także odsłonięcie okolicznościowego muralu. Także w maju odbędzie się rajd szlakiem powstańczych walk stoczonych w powiecie ostrowieckim. W przygotowanym przez Miejskie Centrum Kultury programie obchodów 150 rocznicy narodowego zrywu Polaków znalazły się także dwie inicjatywy wydawnicze. Pierwsza to reprint „Pamiętników” Władysława Zapałowskiego, pochodzącego z okolic Ostrowca rewidenta powstańczej organizacji cywilnej oraz wojskowej województw krakowskiego i sandomierskiego, który w 1864 r. został aresztowany i wywieziony na pięcioletnią katorgę. Drugim wydawnictwem będzie popularnonaukowa monografia historyczna opisująca wydarzenia lat 1861-1865 w Ostrowcu i okolicy.